معجزه ای برای درمان بیماری های ژنتیکی
در سالی که گذشت، نوعی فناوری جدید برای ویرایش دی ان ای ) ،(DNAسرخط خبرهای علمی قرار
گرفت و البته برای کسانی که دغدغه اخلاق دارند، نگران کننده بود. این فناوری که با نام »کریسپر«
) (CRISPRشناخته می شود، به دانشمندان امکان می دهد که بسیار دقیق تر و بهتر از همه روش های
پیشین، هر ژنی را در هر موجود زنده ای ویرایش و تغییرات لازم را در آن اعمال کنند. به زبان ساده،
»کریسپر« یعني بریدن و جداکردن ژن معیوب از ترکیب ژنتیکی سلول. این شیوه، سریع تر و ارزان تر
و دقیق تر از شیوه های رایج فعلی در ویرایش ژن است. با اینکه ۱۵سال از تکمیل پروژه ژنوم انسان
می گذرد، اما در درمان بیماری های دارای منشأ ژنتیکی، تحولی را که انتظار مي رفت، ایجاد نکرد و تعداد
اندکی دارو براساس نتایج این پروژه بزرگ تولید شده است؛ اما اکنون کارشناسان امیدوارند پروژه
»کریسپر« بتواند تحولی اساسی در درمان این بیماری ها ایجاد کند. »کریسپر« در سال ۱۹۸۷در باکتری
»اشرشیا کولای« کشف شد. در واقع دانشمندان متوجه شدند که در ژنوم باکتری، قطعاتی از مولکول
دی ان ای پشت سر هم یا با فاصله تکرار می شوند؛ اما ۱۰سال طول کشید تا در سال ۲۰۰۷روشن شود
این توالی های تکرارشونده، در واقع سیستم ایمنی اکتسابی باکتری به خصوص در مقابل ویروس ها و
پلاسمیدهاست. به عبارت دیگر همان گونه که سیستم ایمنی موجودات پیچیده تر مثل انسان با قرارگرفتن
در معرض میکروب ها و ویروس ها، نحوه مقابله با آنها را یاد می گیرد، باکتری ها نیز با استفاده از »کریسپر«
کار مشابهی را انجام می دهند. در واقع »کریسپر« با تخریب ژنوم ویروس، از باکتری در مقابل آن
محافظت می کند؛ به این ترتیب دانشمندان دریافتند این سیستم به آنها امکان می دهد با دقتی بی سابقه، هر ژنی را در هرکدام از ۲۳کروموزوم انسان تغییر دهند، بدون اینکه به جهش ژنتیکی نیاز باشد.
دیدگاهتان را بنویسید